Çok kısa birkaç tanım şart, bu hanımefendiyi daha iyi anlatabilmek için ; konstüktivizm, modern mimarlığın önemli adımlarından biri sayılıyor. Ekim devrimiyle beliren bu akım genelde çağdaş malzemeleri kullanarak, geometrik kompozisyon anlayışını benimsiyor. Geçmişle tüm bağlarını koparmış, endüstriyel malzeme ve tekniklerini yücelten bir biçimlendirme çabası dikkat çekiyor..İşte kaynağından bir örnek..Özetle, klasik mimariden, uçlara doğru yolculuk başlamış ama statik hala başrolde..
‘Dekonstrüktivizm’ i ise Gehri yazısında yeteri kadar örneklemiş idik. Her ikisi de modern mimarlığın içerisinde yer almakla birlikte, konstrüktivizm ile karşılaştırıldığında ‘Neo-Modernist’ bir hareket olarak konumlandırılıyor.Statik kuralları ve aklı değil, statik açıdan dengeli bir yapının nasıl olacağına ilişkin kesin gerçeklermiş gibi sunulan önyargıları yadsıyorlar..Bir karşı duruştan ziyade, ‘akıl’ın yanına ‘çılgın’ kavram ikizinin yerleşmesi de diyebiliriz..
Zaha Hadid’i sunarken, okuyucuya sıkıcı geleceği aşikar bu kavramları, yazının en başında kullanmadan olmazdı ..Kendime, her alanda başarılı işler yapan kadınların, neden ‘mimarlık’ alanında adlarının pek de geçmediğine dair sorular sorarken karşılaştığım şahsiyete bakınız:
‘Dekonstrüktif’ kadın bir mimar…Hem de en radikallerinden biri olarak kabul ediliyor. 1950 Bağdat doğumlu, Beyrut’da matematik, Londra’da mimarlık okumuş.. Sınırlarını zorladığı, mimarinin en aykırı akımının üyeleri içerisinde bile aykırı bir kişilik olarak yorumlanmasından da belli..En çılgın akımı, neredeyse tek başına tanımlayacak kadar da etkili ve etkileyici..
Buyurun Bakü Haydar Aliyev Center’a mesela..
1982’den bu yana ortaya koyduklarıyla artık ‘sıradışı’ olmaktan ‘alışılmış’ olana geçmiş; sürekliliğini de, sürdürebildiği tarzını da kanıtlamış durumda..Düsseldorf Medya Merkezi, Vitra İtfaiye Merkezi,Cardiff Körfezi Opera Binası, Cincinnati Çağdaş Sanat Merkezi, Roma Çağdaş Sanat Merkezi, Minz Zone Londra ve daha pek çok eser..
2016 yılında Miami’de geçirdiği rahatsızlık sonunda daha 66 yaşındayken kaybettiğimiz bu sıra dışı hanımefendi ve mimarisi ile tanışmak isteyenler için, Çin Halk Cumhuriyetinde Guangzhou’da inşa ettiği Opera House hakkında kaydedilmiş olan şu kısa video iyi bir fırsattır..
https://vimeo.com/20497126
